VOV5) – Những người thợ Canh Nậu đã chạm khắc nên các tác phẩm nghệ thuật độc đáo bậc nhất Việt Nam. Trong số đó, tiêu biểu là 18 pho tượng La Hán và bộ tượng Phật tại Di tích quốc gia đặc biệt chùa Tây Phương.
Làng Canh Nậu, huyện Thạch Thất, Hà Nội là một trong những làng nghề mộc lâu đời ở Việt Nam. Trải qua bao thăng trầm lịch sử, nghề mộc ở Canh Nậu không bị mai một mà ngày càng phát triển, các sản phẩm mộc của làng nghề ngày càng vươn xa, chiếm lĩnh các thị trường lớn trên toàn quốc.
Ngày nay, người dân trong làng không ai biết chính xác nghề mộc Canh Nậu ra đời khi nào, ai là tổ nghề vì trong làng có nhiều ngôi Đình nhưng không Đình nào thờ Thần Hoàng làng làm nghề mộc. Truyền thuyết cho rằng nghề mộc Canh Nậu có từ thời Vua Hùng dựng nước. Giai thoại về ngôi làng có nhiều người thợ mộc giỏi đến mức đích thân Thánh Tản Viên xuống núi mời ông Phó cả Sần dẫn đầu tốp thợ trong làng lên để sửa đình thờ cho nhà mình. Câu chuyện cụ Phó Sần từng được nhà văn Nguyễn Tuân đề cập trong tác phẩm “Vang bóng một thời”. Trong tác phẩm “Dư địa chí” của danh nhân văn hóa Nguyễn Trãi, viết giữa thế kỷ XV đã nhắc đến nghề mộc Canh Nậu. Vào thế kỷ XVI, một số nghệ nhân của làng được mời sang Trung Quốc tham gia xây dựng cung điện, lăng tẩm cho nhà Minh, nhà Thanh.
Sản phẩm mộc ở làng Canh Nậu phong phú, đa dạng từ sập gụ, tủ chè, cửa võng, kiệu, hoành phi câu đối, chạm, khắc đình chùa… cho đến các đồ gia dụng khác. Mảnh đất này tự hào là cái lò cho ra đời những bộ tràng kỷ chế tác tinh xảo, thiết kế mô phỏng các bộ tranh tứ linh (long, lân, quy, phụng), tứ quý (tùng, cúc, trúc, mai)… Một sản phẩm rất độc đáo nữa của làng mộc Canh Nậu được du khách trong và ngoài nước yêu thích là các tấm bài vị. Đây là sản phẩm đòi hỏi sự kỳ công và tỉ mỉ. Ông Nguyễn Khắc Tiến, một trong những nghệ nhân của làng Canh Nậu, cho biết: “Ở Canh Nậu làm nhà gỗ cổ truyền là nổi tiếng nhất. Nếu làm nhà cổ ở Việt Nam tôi có thể đánh giá Canh Nậu là hàng đầu. Nghề nhà cổ có ý nghĩa văn hóa, tính giáo huấn rất cao. Mỗi cái làm khoảng 2 năm mới hoàn thành. Cách đây khoảng 10 – 15 năm thợ Canh Nậu sửa tất cả các quần thể di tích ở Hà Nội như Văn Miếu – Quốc Tử Giám, chùa Hà, chùa Sủi, đền Bạch Mã”.
Những người thợ Canh Nậu đã chạm khắc nên các tác phẩm nghệ thuật độc đáo bậc nhất Việt Nam. Trong số đó, tiêu biểu là 18 pho tượng La Hán và bộ tượng Phật tại Di tích quốc gia đặc biệt chùa Tây Phương, huyện Thạch Thất, Hà Nội. Nghệ nhân Nguyễn Khắc Tiến cho biết thêm: “Chùa Tây Phương do thợ Canh Nậu làm, những cái mộng, xà ở chùa cách đây 300 năm giờ vẫn kín đét như liền. Những pho tượng chùa Tây Phương như thật, đúng quá, thật quá. Khi bước vào nhìn pho tượng người ta cảm thấy rùng mình, cảm thấy pho tượng có hồn. Đục được những pho tượng đó có lẽ phải cả đời người ta mới đục được. Bây giờ không ai làm được”.
Canh Nậu đã được Hội làng nghề Việt Nam công nhận là “Làng nghề truyền thống tiêu biểu Việt Nam”. Canh Nậu hiện nay có hàng trăm cơ sở, hộ gia đình sản xuất, kinh doanh nghề mộc. Canh Nậu cũng đã quy hoạch một khu làng nghề truyền thống, trong đó có những siêu thị đồ gỗ cao cấp. Đến với làng nghề Canh Nậu, người ta có thể thấy rõ không khí lao động sản xuất hăng say, nhộn nhịp của một trong những làng nghề mộc nổi tiếng Việt Nam.